Druivensoorten
Veneto
Blauwe druivenrassen
Corvina
Een authentieke Italiaanse blauwe druif en een belangrijk bestanddeel van Valpolicella-wijnen, samen met de Rondinella druif. Kenmerkend zijn de zure kersensmaak en het gebrek aan kleur en tannine. Dit druivenras leent zich vanwege de dikke schil uitstekend voor de appassimento methode. Daarbij wordt een gedeelte van de druiven vóór het persen ingedroogd om er daarna Amarone wijn van te maken. In blends zijn de hoge zuurgraad en de kruidachtige smaak van de Corvina druiven essentieel voor het karakter van de wijn.
Karakteristieken: sappig, lichte soepele smaak, fruitig, weinig tannine, medium aciditeit
Rondinella
Rondinella is een van de vele Italiaanse autochtone druivenrassen (ontstaan uit de Corvina druif). De druif vind je niet snel terug in een andere regio dan Veneto waar de druif toch het best gedijt. De druif wordt hoofdzakelijk gebruikt als blenddruif (tot ca. 30% van de blend) ter aanvulling van de Corvina en/of Molinara druif, waar het vooral kleur en body aan de wijn toevoegt.
Karakteristieken: fruitig, sappig, weinig tannine, medium body
Molinara
De Molinara druif werd voor 2003 in grote getale geproduceerd. Daarna wijzigden de productieregels en was het niet langer verplicht de Molinara te gebruiken in blends voor de Valpolicella, de Amarone en de Bardolino. De druif geeft de wijn een bijzonder lichte kleur en maakt de wijn zuurder. Kwaliteitsbewuste producenten gebruiken deze druif daarom steeds minder.
Karakteristieken: hoge aciditeit, frisse aroma’s van bosvruchten
Cabernet Sauvignon
De Cabernet Sauvignon is een beroemd internationaal druivenras, afkomstig uit Frankrijk en vaak te vinden in combinatie met de Merlot druif. Je vindt de druif terug in veel Italiaanse regio’s (in Toscane staat dit ras op de vierde plek).
Karakteristieken: aromatische wijnen met geuren van zwarte bes, vanille, specerijen (peper), tabak, pruim en kers, lang houdbaar, tannine rijk, medium aciditeit
Merlot
De Merlot druif (internationaal druivenras) is van origine een echte Bordeaux druif en in Frankrijk de meest aangeplante druif. In Italië speelt de druif in verschillende regio’s een belangrijke rol. Zo is de Merlot druif bijvoorbeeld in Veneto en in Lazio het meest aangeplante rode druivenras.
Karakteristieken: ongecompliceerde wijn, soepele smaak, neutrale tannines en zuren
Petit Verdot
De Petit Verdot komt oorspronkelijk uit de Franse Medoc. In Italië vind je het onder andere in Veneto en Lazio terug. Het is een moeilijk druivenras met vaak een laag rendement. De kleine druif komt laat tot rijping en komt dan nog dikwijls niet tot volle wasdom. Het heeft daarvoor warme zomers nodig. De druif wordt vaak gebruikt om rode wijnen, meer kracht, kleur en diepgang te geven.
Karakteristieken: kruidig, vol, complex, rijk aan tannines
Witte druivenrassen
Garganega
Zeer oud en lokaal wit druivenras. Het is belangrijkste witte druif in Soave (provincies Verona en Vicenza) en vormt de basis voor de wereldberoemde witte wijn Soave. Gedroogde Garganega druiven zijn goed geschikt voor het maken van de heerlijkste passito’s (geplukte druiven worden dan op matten gelegd om in te drogen).
Karakteristieken: frisse, neutrale wijn met aroma’s van geel fruit, amandelen en specerijen,
Pinot Grigio
De Pinot Grigio druif is zowel uit Frankrijk als Italië afkomstig. De druif is familie van de bekende blauwe druivensoort Pinot Noir / Nero. De Pinot druif heeft vele benamingen (bijv. Grauburgunder in Duitsland). In de Elzas noemen ze de druif ‘Pinot gris’. Qua druif zit er geen verschil met de druif uit Veneto, maar het verschil in terroir en vinificatie zorgt voor het verschil in smaak van de wijn.
Karakteristieken: de druif kent niet echt een duidelijke, onderscheidende smaak, aangezien dit gaat van droog naar zoet en naar een strakke smaak
Trebbiano
Een van de oudste en meest aangeplante witte druivensoorten in Italië. Er bestaan veel verschillende variëteiten van deze druif (grote druivenfamilie), zoals de Trebbiano Toscano, de Trebbiano Abruzzeze, de Trebbiano Giallo, de Trebbiano Modenese en de Trebbiano di Lugana. Deze druif heeft niet zo'n uitgesproken smaak en wordt daarom vaak in blends gebruikt en voor wijn die bedoeld is om te destilleren tot cognac.
Karakteristieken: beschouwd als een druif die wordt gebruikt voor makkelijk drinkbare wijnen, intense aroma’s van wit fruit en bloemen, frisse zuren
Glera (Prosecco)
De nieuwe officiële naam voor de Prosecco druif, bedoeld om misbruik van de naam te maken, waardoor de consument er tegenwoordig vanuit kan gaan dat een Prosecco een mousserende wijn uit het noorden van Italië is, uit één van de toegekende appellaties in Veneto en Friuli en is gemaakt van de Glera druif.
Karakteristieken: delicate fruitige smaak, droog tot halfzoet
Verduzzo
De Verduzzo druif is voornamelijk aangeplant in Friuli en Veneto voor de productie van zowel droge als zoete witte wijnen (late oogst en indrogen van de druiven). De druif is zeer goed resistent tegen Botrytis en bos rot, waardoor die zich goed laat lenen voor een late oogst. Opvallend voor dit witte druivenras is het tanninerijke karakter, wat je voornamelijk terug proeft in de droge wijnen.
Karakteristiek: honingachtige en zoete aroma’s, vooral Passito en dessertwijnen zijn populair, tannine rijk voor droge wijnen
Le Marche
Blauwe druivenrassen
Montepulciano
De Montepulciano druif komt voornamelijk voor in de Abruzzen (regio onder Le Marche). Veel mensen verwarren de druif met de Toscaanse plaats Montepulciano, maar dit heeft ogenschijnlijk geen relatie met elkaar. Het gerucht gaat dat de druif wellicht haar oorsprong in Toscane vond, maar dit is geenszins zeker. Ook in de Le Marche groeit de druif volop, maar dan vaak onder de appellaties Rosso Conero en Rosso Piceno. Vooral liefhebbers van krachtige wijnen komen aan hun trekken bij deze druif door de wat stugge, tanninerijke aard van deze druif.
Karakteristieken: medium tannine, licht bitter, strakke smaak, overwegend zwart fruit
Aleatico
De Aleatico druif is een van de oudste inheems druiven van Italië. De druif heeft een relatief hoog alcoholgehalte dat voor een mooi evenwicht zorgt met de hoge zuurgraad. Het is een fragiele, dunne druif met een sterke rozengeur. Dit suggereert een verwantschap met de Muskaatdruif.
Karakteristieken: bloemige aroma’s, droge gebalanceerde smaak
Witte druivenrassen
Verdicchio
De Verdicchio druif was eeuwenlang de meest bekende witte druif van Le Marche. Ook wordt de druif bijna uitsluitend in de Marche-streek geteeld. Witte wijn van deze druif behoort tot de beste witten wijnen van Italië.
De druif groeit in twee DOC-zones. De eerste zone is de Verdicchio dei Castelli di Jesi, gelegen bij de heuvels ten noordoosten van de stad Ancona en Macerata. De term ‘Classico’ op het wijnetiket geeft aan dat de wijn afkomstig is uit het productiegebied bij de stad genaamd Jesi.
De tweede wijnzone ligt bij het plaatsje Matelica. Over het algemeen hebben de bodems hier een hoger mineraalgehalte. Dit, in combinatie met het koelere klimaat maken de smaak van de wijn intenser. Echter, ook de verschillende vinificatie technieken maakt het dat de wijn hier in verschillende verschijningsvormen voorkomt.
De naam Verdicchio is afgeleid van de kleur, ‘verde’ betekent namelijk groen. De wijn heeft vaak een iets donkerder gele tint met een groene gloed.
Karakteristieken: jongere wijnen zijn fruitig met frisse zuren, oudere wijnen zijn voller en kruidiger van smaak met sterke aroma’s
Pecorino
Autochtoon druivenras uit Le Marche en de Abruzzo streek. Het wordt in de volksmond ook wel de schapendruif genoemd aangezien schapen (“Pecora”) er dol op zijn. In de jaren ’80 van de vorige eeuw kwam de druif nog maar weinig voor. De druif was moeilijk te verbouwen door haar dunne schil en daardoor gevoelig voor klimaat en ziektes. Tegenwoordig wordt de wijn weer gezien als een speciale en originele wijn en wordt de druif weer volop verbouwd.
Karakteristieken: veroudering maakt de wijn mooier, complexiteit en finesses nemen dan toe, aroma’s van citroen, anijs en venkel, vol en rijk mondgevoel, frisse smaken naar groene appel en citroen
Biancame
De Biancame druif is een zeldzame inheemse Italiaanse druif. De meeste druiven worden aangeplant in Le Marche rondom Ancona, maar ook in Emilia-Romagna staan enkele wijngaarden. De druif is het hoofdbestanddeel van de Marche DOC-wijn van Bianchello del Metauro in de provincie Urbino en Pesaro.
Karakteristieken: fruitige, zachte smaken en florale aroma’s
Toscane
Blauwe druivenrassen
Sangiovese
Een zeer populaire druif die vooral in Toscane groeit. De druif wordt gebruikt als basis voor de wereldberoemde wijnen Chianti, Rosso di Montepulciano en de Brunello di Montalcino. De druif rijpt laat, daardoor behoudt het een hoge zuurgraad en heeft het veel tannine.
Men noemt de Sangiovese druif ook wel eens een kameleondruif, aangezien je het in vele gedaantes kan tegenkomen. Dat wil zeggen, je vindt er zowel droge als zoete stille wijn van, maar ook binnen de droge wijnen heeft het verschillende smaakstijlen. De smaak is zeer afhankelijk van de streek, de appellatie en de vinificatiemethode die is toegepast.
Karakteristieken: smaakt naar kersen, aardbei, vijgen, tabak, chocolade, aardse smaken zoals leer, hoge aciditeit, rijk aan tannines
Canaiolo Nero
De Canaiolo Nero is een zeer oud Italiaanse inheems druivenras. Men gaat ervan uit dat Toscane het herkomstgebied is. De druif heeft een goede match met de Sangiovese druif aangezien het zorgt voor een verfijning van de Sangiovese wijn. Tot mid 19e eeuw was deze druif een vast bestanddeel van de Chianti. Tegenwoordig mag di Chianti Classico nog voor maximaal 20% uit deze druif bestaan.
De druif is een steeds kleinere rol gaan spelen in de Italiaanse wijnbouw. De druif rijpt laat en heeft een dunne schil, hierdoor is het meer vatbaar voor ziektes.
Karakteristieken: versterkt en verfijnd de florale, aardse en rood fruitige aroma’s van de Sangiovese, geeft de wijn een vollere textuur
Witte druivenrassen
Vernaccia
Het druivenras wordt vaak geassocieerd met de wijn ‘Vernaccia di San Gimignano’. Deze wijn wordt gemaakt van de Vernaccia druif verbouwd rondom het Toscaanse stadje San Gimignano.
Karakteristieken: hoge aciditeit, aroma’s van citrusvruchten, lange afdronk, wijn moet jong gedronken worden anders verdwijnen juist de kenmerkende fruitige tonen
Piëmonte
Blauwe druivenrassen
Barbera
De Barbera druif is de meest voorkomende druif van Piëmonte, afkomstig uit de streek rondom de plaats Asti. Ongeveer 50% van alle wijngaarden in Piëmonte staat vol met de Barbera druif. De druif werd lang als een tweederangs druif beschouwd. In de jaren 80 van de 20e eeuw is men er echter kwaliteitswijnen van gaan maken.
Karakteristieken: lichtere druif, weinig tannine, hoge aciditeit, licht bitter aroma van kersen en aalbessen
Nebbiolo
De Nebbiolo druif wordt gebruikt voor bekende wijnen als de Barolo en de Barbaresco. De druif bereikt alleen op bepaalde plaatsen voldoende rijpheid en groeit daarom bijna uitsluitend in Piëmonte. Jonge wijnen zijn vaak wat stroef van smaak door de hoge zuurgraad en vele tannines. Rijpere wijnen zijn minder hard en geuriger.
Karakteristieken: krachtige wijnen, sterke geuren en smaken (o.a. kers, anijs, leer, klei), tannine rijk, hoge aciditeit
Dolcetto
De Dolcetto is een druivenras afkomstig uit de heuvels van De Langhe, net ten zuiden van het Barologebied. De naam Dolcetto, ‘kleine zoete’, verwijst naar het redelijk lage zuurgehalte en niet naar een zoete wijn, zoals door velen gedacht. De druif is makkelijker te telen dan de Barbera of de Nebbiolo aangezien ze 4 weken sneller rijpt.
Karakteristieken: zachte smaak, lage aciditeit, fruitig zonder harde tannines
Witte druivenrassen
Moscato
De wijn van de Muscat druif is 1 van de oudste druif soorten in de wereld en misschien wel de bekendste druif van Piëmonte. De druif wordt gebruikt voor de productie van de beroemde mousserende half zoete Asti Spumante en voor de licht mousserende Moscato d’Asti. Naast mousserende dessertwijnen wordt de druif ook gebruikt voor stille dessertwijnen volgens de Passito methode (indrogen van druiven).
Karakteristieken: sterk aromatische smaak, zachte bubbel, laag alcoholpercentage, licht tot tamelijk zoet, fruitige geur van rijpe citrus en tropische vruchten
Arneis
De Arneis druif (autochtoon druivenras) wordt veel in de buurt van Alba aangeplant. De druif wordt voornamelijk gebruikt voor de productie van de Roero Arneis. Het woord ‘Arneis’ betekent ‘kleine moeilijke’, aangezien het een druif is die moeilijk te verbouwen is in de wijngaard. Roero is de naam van de Roeri heuvels in Piëmonte, de plek waar de druif wordt verbouwd. Ook in het Langhe gebied wordt de druif veel aangeplant.
Karakteristieken: lage aciditeit, frisheid en aroma’s van amandel, venkel, groene appel en peer
