Net als alcoholvrij bier is ook alcoholvrije wijn de laatste tijd bezig aan een stevige opmars, hoewel de populariteit van die laatste variëteit nog ver bij die van de eerste achterblijft. Maar dat is natuurlijk ook een kwestie van tijd. Alcoholvrij bier bestaat immers al meer dan vier decennia en heeft in die tijd een enorme kwaliteitsimpuls ondergaan. De laatste jaren is alcoholvrije wijn wel begonnen aan een inhaalrace – ook al omdat gezondheid een steeds groter item wordt – en natuurlijk speelt de markt gretig in op die toenemende vraag. Naast supermarkten en slijterijen bieden ook restaurants en cafés een steeds ruimer assortiment aan en daarmee groeit ook de kwaliteit. Meer nog dan het maken van alcoholvrij bier is het maken van alcoholvrije wijn – en dan vooral een die de smaakmatch met 'gewone' wijn aankan – geen sinecure.
Alcohol is net als suiker een smaakversterker en geeft de wijn structuur, kracht en diepte. Als die ontbreekt, blijft er laf soort druivensap over met een smakeloze afdronk. In den beginne is er trouwens 'gewone' wijn, dus mét alcohol. In het uiteindelijk 'alcoholvrije' product zit zelfs nog altijd een restant van ongeveer 0,5% alcohol, het wettelijk toegestane maximum om het predikaat alcoholvrij te krijgen. Het sap uit de geperste druiven (de most) moet eerst vergist worden, waardoor er alcohol in de wijn komt. Dat gaat gepaard met een aantal typische smaken, die je niet op een ander manier kunt creëren of nabootsen. Tijdens het productieproces kun je de alcohol op drie manieren uit de wijn verwijderen. De eerste is vacuümdistillatie op stoombasis, waarbij de wijn wordt verdampt op kamertemperatuur. Bij de tweede methode wordt de alcohol via omgekeerde osmose uit de wijn gefilterd. Dit kan ook gebeuren via een centrifugale kracht, waarbij de alcohol herhaaldelijk wordt gefilterd om zo het percentage alcohol geleidelijk aan te verminderen. Deze processen worden allemaal gedaan bij koele temperaturen om schade aan de wijnen te voorkomen, waardoor alle originele smaken en kenmerken behouden blijven.
De Sauvignon Blanc ('wilde witte') druif – oorspronkelijk afkomstig uit de Franse Bordeaux streek – is populair bij makers van alcoholvrije wijn, maar je kunt net zo goed andere soorten gebruiken. Het proces waarbij de alcohol aan de wijn wordt onttrokken, heeft namelijk niets te maken met het soort druif waarvan de wijn wordt gemaakt. Wel is het zo dat de meeste alcoholvrije wijnen uit landen komen met een wat kouder klimaat, zoals bijvoorbeeld Duitsland. Omdat de druiven daar minder lang doorgroeien, zitten er van nature minder suikers in, waardoor er na het gistingsproces minder alcohol vrijkomt. En ook is het zo dat alcoholvrije witte wijnen over het algemeen lekkerder zijn dan rode. Mousserende witte wijnen zijn helemaal top, omdat de bubbels de alcoholvrije smaak wat verdoezelen. Tenslotte kan het ook niet kwaad als de wijn een subtiel zoetje heeft, want net als alcohol is suiker een smaakversterker. Hoewel Europa lang het toonaangevende continent was bij de productie van alcoholvrije wijnen, is dat niet meer zo. Dat komt omdat – in navolging van alcoholvrij bier – de vraag naar alcoholvrije wijnen internationaal stijgt en daar spelen wereldwijd wijnhuizen op in. En daar zitten ook ook wijnhuizen van naam en faam bij. In Frankrijk zijn dat bijvoorbeeld L'Arjolle en Le Petit Béret, allebei in de Languedoc Rousillon. Daardoor zal de kwaliteit in dit segment de komende jaren alleen maar beter worden. En dat is nodig ook, want een 'echte' vinofiel zal voorlopig toch nog wel kiezen voor wijn met een flinke vleug alcohol, ook al is het Dry January. Alcohol is nou eenmaal de substantie die die typerende smaak aan wijn geeft! Bij ons in de winkel vind je om die reden dan ook geen alcoholvrije wijn en kan het in 'Dry January' wat ons betreft dan ook wel eens miezeren...
Op een goed, liefdevol en heerlijk (wijn)jaar!
