Tijdens zijn oudejaarsconference op 31 december 1989 zorgde Youp van 't Hek er in zijn eentje voor dat Buckler – een alcoholvrij biertje dat een jaar eerder door Heineken was geïntroduceerd – een voortijdige dood stierf. Eind 1993 werd Buckler in Nederland uit de schappen gehaald, terwijl het laffe goedje in het Hek-loze buitenland nog wel een tijdje aan populariteit won. Ook de tussen 1990 en 1992 door Buckler gesponsorde wielerploeg van Jan Raas kon daar geen moedertjelief aan helpen. Eind 1992 trok Heineken de stekker uit het merk Buckler, waarna Jan Raas vanaf 1993 verder ging met sponsor WordPerfect, destijds wereldwijd de populairste tekstverwerker voor een DOS-pc. Inmiddels ziet de wereld er heel anders uit. Bij Heineken, de op één na grootste bierbrouwer ter wereld, zorgde de Italiaanse Ilaria Lodigiani (Head of Global Marketing Innovation) er mondiaal voor dat het alcoholarme en -vrije bier van de van oorsprong Amsterdamse brouwerij aan een succesvolle opmars is begonnen. Naast Heineken 0.0 voert de brouwer inmiddels ook een fiks aantal lokale merken alcoholvrij bier, waaronder Affligem, Brand en het Italiaanse Birra Moretti, de bakermat van Lodigiani. En van Buckler-bashing is allang geen sprake meer. Gezondheid is de nieuwe lifestyle, weet je wel. Tussen 1999 en 2017 groeide de totale wereldwijde biermarkt met gemiddeld 2%, terwijl het aandeel van alcoholarm en -vrij bier bijna twee keer zo hard groeide. En volgens prognoses zal dit segment binnenkort 10% van het totale aandeel uitmaken.
Hoe zit dat eigenlijk bij wijn? René Zanderink, bioloog-journalist, sinds 2002 zelfbenoemd bewaker van het Nederlands culinair erfgoed én auteur van vier kookboeken, achtte het recent de hoogste tijd om bij het sapschap van zijn supermarkt wat te gaan struinen naar alcoholvrije wijn, maar daar vond hij alleen druivensap. In het wijnschap vond hij wel 0,0% wijn, gewoon tussen de echte wijnen. En dat vindt hij maar raar. 'Juridisch klopt het niet: wijn dient minimaal 8% alcohol te bevatten, anders mag het niet in het wijnschap verkocht worden', zegt hij. Maar de supermarkten profiteren gewoon nog even van het feit dat de (Europese) wijnmarktverordening pas in 2023 aangepast gaat worden. Daarna moeten de alcoholvrije wijnen verhuizen naar het schap 'Gedealcoholiseerde wijn'. Zanderink vindt het allemaal maar een kwestie van marketing. 'Wijn die je middels omgekeerde osmose, spinning cone of vacuümdestillatie uit elkaar haalt en dus een langer en duurder productieproces door laat gaan, wordt twee- tot driemaal zo duur als gewone druivensap. Ik reken ze tot de industriële megaprocessed foods uit fabrieken, iets wat per definitie niet goed en gezond – want zonder terroir - kan zijn. En ik vind er qua smaak ook niets aan.' Daarmee loopt Zanderink aardig in de pas met 'De Grote Hamersma', die alcoholvrije wijn ooit wegzette als 'seks hebben met een opblaaspop'. Ook een uitgebreide wijnproeverij met bijna 80 alcoholvrije wijnen kon Harold Hamersma nog niet van het tegendeel overtuigen. Slechts 10% sleepte het predikaat 'lekker' (goed voor een magere 7) binnen. Kortom: alcoholvrije wijn lijkt nog een lange weg te moeten gaan voor de kritische wijnconsument om is. Maar ach, het is Heineken tenslotte ook gelukt, ondanks de kritische bierbal Youp...
